Son günlər ölkəmizdə qızılca xəstəliyinə yoluxma hallarında artım müşahidə olunur. Xüsusən də xəstəlik uşaqlar arasında sürətlə yayılır. Bu baxımdan yaranmış epidemioloji vəziyyəti nəzərə alaraq, ölkə ərazisində orta və yaşlı əhalinin profilaktikası məqsədi ilə vaksinasiyası üçün peyvənd (Qızılca-Parotit-Məxmərək) tətbiq olunacaq.

Mövcud vəziyyətlə bağlı pediatr Vaqif Qarayev İqtisadiyyat.az-a açıqlamasında bildirib ki, qızılca xəstəliyi bir neçə mərhələdən ibarətdir. Onun sözlərinə görə, ilk mərhələdə 3-4 gün ərzində hərarət qalxır, burun tıxanıqlığı yaranır, gözlərdə qızartı, öskürək və zəiflik yaşanır:

"İkinci mərhələdə səpki dövrü başlayır. Bu, ən kritik dövrdür. Səpki də mərhələli şəkildə olur. Əvvəlcə üz və boyunda səpkilər yaranır, daha sonra bədənin digər nahiyyələrində səpkilər olur. Səpki dövründə xəstənin vəziyyəti ciddiləşir. Çünki temperatur çox yüksək olur, xəstə dayanmadan öskürür, yeyə və yata bilmir. Üçüncü mərhələdə səpki sönməyə doğru gedir və vəziyyət tədricən yaxşılaşır. Ümumilikdə, ağırlaşma yoxdursa, qızılcadan 1 həftə və ya 10 gün ərzində sağalmaq olur".

Bəs, bu il qızılcanın artmasının səbəbi nədir?

V.Qarayevin sözlərinə görə, qızılcanın artmasının başlıca səbəbi peyvəndsizlikdir: "Bu xəstəlik çox ciddi yoluxuculuq qabiliyyətinə malikdir. Xüsusən də, uşaqlar arasında qızılcaya yoluxma sürətli baş verir. Qızılca COVİD-19 pandemiyasından öncə də mövcud idi. Pandemiya dövründə məhdudiyyətlərin qoyulması bütün yoluxucu xəstəliklərdən qorunmaq üçün imkan yaratdı. Uşaqların evdə təcrid olunması qızılcaya yoluxmanı aradan qaldırdı. Lakin məhdudiyyətlər aradan qaldırılandan sonra qızılcaya yoluxma yenidən başladı. Qızılcanın qəsdən yayılması və mənfi təsirləri ilə bağlı müzakirələr isə həqiqəti əks etdirmir. Bu xəstəliyə yoluxan insanlar vaxtında peyvənd olunmayan şəxslərdir. Peyvəndin autizm, əlillik, əqli zəiflik yaratması kimi fikirlər də doğru deyil. Avropada səhiyyəsi inkişaf etmiş ölkələrdə peyvəndsiz uşaqlarda da autizm var. Bundan başqa, koronavirus pandemiyasından əvvəl Rumıniyada vəziyyət çox kritik idi və uşaqlar arasında ölüm halları yüksəlmişdi. Çünki qızılca ağırlaşmalarına görə çox təhlükəlidir. Dünya Səhiyyə Təşkilatı Rumıniyaya kömək etmədi. Baxmayaraq ki, bu təşkilat pulsuz vaksin verməklə məşğuldur. Təşkilat kömək etməməsinin səbəbi kimi göstərdi ki, bu ölkənin hökuməti əhalisini peyvəndlə bağlı maarrifləndirə bilməyib. Sonrakı dövrdə koronavirusun yayılması bu ölkədə vəziyyətin unudulmasına səbəb oldu. Yəni qızılca bilərəkdən yayılmayıb və əvvəlki dövrlərdə də olub". 

Qızılcadan necə qorunmaq olar?

Həkim onu da bildirib ki, qızılca keçirmiş şəxsin yenidən bu xəstəliyə yoluxması mümkündür. Lakin bu, çox nadir hallarda baş verə bilər. Çünki qızılca keçirən insanlarda ömürlük immunitet yaranır. Əgər ikinci dəfə yoluxma halı olarsa, bu zaman xəstəlik çox yüngül formada olacaq. 

Qızılcadan qorunmağın yeganə yolunun vaksinasiya olduğunu bildirən həkimin sözlərinə görə, peyvəndin kəşf olunması dünya təbabətinin inqilabi yeniliyidir: "Əvvəlki dövrlərdə təbii çiçək xəstəliyi var idi. Bu xəstəlik milyonlarla insanın həyatına son qoyub. Peyvəndin hesabına insanlar bu xəstəlikdən qoruna bildi. Ona görə bu gün də qızılcadan qorunmaq üçün peyvənd vurdurmaq vacibdir. 1990-cı illərdə Qarabağ müharibəsi vaxtı idarəolunmaz miqrasiya var idi. Nəticədə uşaqlar peyvəndsiz qaldı. Həmin dövrlərdə isə difteriya adlı çox ciddi ölümcül xəstəliyin epidemiyası başlamışdı. Yaranmış vəziyyətə görə bütün uşaq kontingenti peyvənd olundu və nəticədə xəstəliyin qarşısı alındı. Bu baxımdan kim qızılca keçirməyibsə, vaksin olunmalıdır. Uşaqlar 1 və 6 yaşında peyvənd olunmalıdır. Peyvəndin 2 dəfə olmasının səbəbi immunitetin davamlı olmasını təmin etmək üçündür".

Gülşən Şərif