İqtisadiyyat.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, Qlobal Dələduzluğa Qarşı Alyans (GASA) və BioCatch şirkətinin ortaq hesabatına görə, son bir il ərzində ölkə əhalisinin əlli dörd faizi dələduzluq cəhdləri ilə üzləşib. Zərərlə nəticələnən halların sayı isə ciddi şəkildə artıb.

Statistikaya əsasən, bu dələduzluqları 19 faizi maliyyə itkisi ilə nəticələnib və ümumi itki 10,6 milyard avroya çatıb. Hər bir vətəndaş üçün orta zərər təxminən 820 avro olub. Bu faktlar dələduzluğun artıq yalnız yaşlıları deyil, gəncləri də hədəfə aldığını göstərir. Araşdırma gənc və təhsilli istifadəçilərin bu hücumları tanımaqda daha gec reaksiya verdiyini üzə çıxarıb.

Dələduzların əsas “silahı” isə mesajlaşma platformalarıdır. Ən çox istifadə olunan platforma WhatsApp olub – hücumların 59 faizi məhz buradan həyata keçirilib. Daha sonra Gmail (33%), Instagram və Facebook (27%), TikTok (21%) gəlir. Klassik e-poçt üsullarının əksinə, indi birbaşa mobil mesajlar vasitəsilə tələlər qurulur.

Hesabata görə, zərərçəkənlərin 80 faizi hadisəni bank və ödəniş sistemlərinə bildirsə də, onların əksəriyyəti heç bir tədbir görülmədiyini və ya necə reaksiya verildiyini bilmədiklərini deyib. İtkisini tam və ya qismən geri ala bilənlər 35 faiz olub.

Valideynlərin dörddə biri isə övladlarının da dələduzluğa məruz qaldığını bildirib. Bu isə artıq problemin yalnız böyükləri deyil, rəqəmsal dünyada doğulan uşaqları da təhdid etdiyini göstərir.

Dələduzluq yalnız maliyyə itkisi ilə məhdudlaşmır. Respondentlərin üçdə ikisi yaşadıqları bu təcrübənin onlarda güclü psixoloji və emosional təzyiqə səbəb olduğunu bildirib.

İstifadəçilərin dələduzluqdan yayınmaq üçün ən çox diqqət yetirdiyi məqam mesajlardakı yazı və dil xətalarıdır. Lakin artıq bu yetərli deyil. Dələduzlar peşəkarlaşıb və mesajlar daha inandırıcı görünür. Ekspertlər bildirir ki, istifadəçilər onlayn alış-verişlərdə geti qaytarma imkanı olan sistemlərdən – məsələn, PayPal – istifadə etməli və məhsul və ya xidmətlərlə bağlı rəyləri diqqətlə oxumalıdır.