Mingəçevirdə tikiləcək 1280 MVt gücündə istilik elektrik stansiyası 2025-ci ildə istifadəyə veriləcək. Elektrik stansiyası “Azərenerji” ASC tərəfindən tikiləcək, stansiya üçün 4 turbin və generator isə İtaliyanın “Ansaldo Energia” şirkəti tərəfindən təmin olunacaq. Qaza qənaət və elektrik enerjisi istehsalında artım bu yeni stansiya üçün xarakterikdir. Sual yaranır ki, Azərbaycanın yeni inşa edəcəyi İES-də niyə bu qədər qaza qənaət mümkün olur?
Neft Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban İqtisadiyyat.az-a bildirib ki, İstilik Elektrik Stansiyalarının iş prnsipi ondan ibarətdir ki, qazın yanması hesabına buxar yəni istilik əmələ gəlir.
Bunun nəticəsində orada yüksək təzyiq yaradılır və turbinlər hərəkətə keçir. Bu 4 yeni texnologiyalı turbin Azərbaycanda mövcud olan və indiyədək tətbiq edilən turbinlərdən fərqi var. Yeniləri daha çox istilik yaratma qabiliyyətinə malikdir. Bu baxımdan da Mingəçevir İES, hansı ki 1981-ci ildə onun ilk generasiyası işə düşmüşdü, ondan fərqi odur ki, bu daha çox istilik yaratma qabiliyyətinə görə onun 7 və 8-ci bloklarında yaranmış əlavə buxarın hesabına daha artıq enerjidən istifadə etmək mümkün olacaq.
Azərbaycanda tikiləcək yeni İES-in digər üstünlüyü 4 turbinin daha az qazı istehlak etməsidir. Bunun müqabilində 1 kilovatt/ saat elektrik enerjisi istehsal edilir. Digər tərəfdən də turbinlərdə yaranan istilik çox olduğundan , köhnə turbinlərə nisbətən yanacağı az, bəzən heç bir miqdar istifadə etməməklə elektrik enerjisi almaq mümkün olacaq.
Nəticə
Azərbaycanın İtaliyanın enerji maşınqayırma sənayesində aparıcı şirkəti “Ansaldo Energia” ilə əməkdaşlığı onunla nəicələnəcək ki, ölkə daha çox əmtəəlik elektrik enerjisinin istehsalına nail olur. Bununla paralel son modernləşdirmədən sonra 260 qram şərti yanacaq istifadə edən turbinlərin əvəzinə 200 qram şərti yanacaq sərf edən turbilər quraşdırılır. Bununla da həm elektrik enerjisinin hasilatı artır, təbii qazın istehlakı isə azalır. Nəticədə, yaranan əlavə qaz həcmləri Azərbaycanın xarici bazarlarında realizə edilərək qaz ixracını artırmağa imkan yaradacaq. Qaz ixracının da artması Azərbaycanın daha çox valyuta ehtiyatı əldə etməsinə gətirib çxarır.
Daha çox elektrik enerjisi istehsalının artması isə Azərbaycanın artan enerji tələbatını ödəyəcək və onun ildən-ilə artan elektrik enerjisi isə digər ölkələrə elektrik enerjisi ixrac etməyə yollar açır.
Xatırlatma
İtaliyanın “Ansaldo Energia” şirkətinin tədarük edəcəyi dörd ədəd AE94.3A markalı qaz turbininin müqavilə dəyəri 160 milyon avrodan yuxarıdır. “Ansaldo Energia” şirkətinin saytında yer alan məlumatda bildirilir ki, AE94.3A markalı qaz turbininin enerji səmərəliliyi 40,3% təşkil etməklə yanaşı 340 MVt elektrik enerjisi istehsal etməyə qadirdi.
“Ansaldo Energia” indiyə qədər dünyanın 16 ölkəsində 80 kombinə edilmiş dövrə enerji qurğusu və 16 açıq dövrəli enerji qurğusu quraşdırıb. Mingəçevirdəki yeni İES layihəsinin 60%-i “Azərenerji”, 40%-i isə kredit vəsaiti hesabına maliyyələşəcək.
Samir Cabbarov
